Kanibalizm w stadzie świń
Kanibalizm to problem, z którym każdy producent i hodowca świń musiał się zmierzyć w jakimś okresie swojej kariery.
Czynnik wywołujący zaburzenia behawioralne, niezależnie od tego czy ma podłoże żywieniowe, klimatyczne czy higieniczne, należy zidentyfikować w odniesieniu do konkretnej sytuacji i podjąć celowane działania zapobiegawcze lub terapeutyczne.
Nekrozy i kanibalizm/kaudofagia
Obgryzanie ogonów i uszu, wygryzanie boków i sromów jest zjawiskiem generującym liczne konsekwencje zarówno dla zwierząt jak i producenta. Niesie za sobą ogromne straty ekonomiczne, ale oddziałuje także na psychikę człowieka opiekującego się zwierzętami. Spada kondycja zwierząt. Zwierzęta dotknięte chorobą mają ograniczony potencjał wzrostu, stają się apatyczne, a z powodu utraty apetytu charakteryzują się pogorszoną kondycją ogólną. Może to prowadzić do obniżenia wydajności biologicznej organizmu, szczególnie widocznej w zakresie ograniczonych przyrostów masy ciała i pogorszonego wykorzystania paszy. W przypadku zakażenia ran, zwiększa się czas koniecznej obsługi w przeliczeniu na 1 sztukę, oraz znacząco wzrastają koszty weterynaryjne. W dalszej konsekwencji w wyniku infekcji powstawać mogą podskórne lub wewnątrzmięśniowe ropnie, z powodu których zwiększa się ilość konfiskat na linii ubojowej. Mogą one dotyczyć niektórych partii tuszy, jednak w przypadku poważnych obrażeń na dużym obszarze konfiskatą objęta może być cała półtusza lub tusza.
Rodzaje i pochodzenie
- Narastająca frustracja świń związana z brakiem wystarczającej ilości materiałów pozwalających im na eksplorację i realizację zachowań manipulacyjnych sprawia, że zwierzęta kierują swoją uwagę na obiekty lub inne świnie znajdujące się w kojcu. Problem zaczyna się od prób brania do pyska atrakcyjnie poruszających się części ciała innych zwierząt, w celu zabawy i rozproszenia nudy. Jeśli dojdzie do lekkiego zranienia lub jeśli tkanka jest uszkodzona przez martwicę powodującą świąd lub inne łagodne dolegliwości skórne, zranione zwierzę początkowo może odczuwać poprawę komfortu w wyniku bezpośredniego oddziaływania innych zwierząt w miejscu dolegliwości. Wyciekająca z rany wydzielina lub krew dodatkowo stymulują ten proces.
- Inny rodzaj kanibalizmu jest wynikiem stresu związanego z dyskomfortem bytowym, np. z powodu pogorszonego działania wentylacji. Niewłaściwa temperatura lub ponadnormatywne stężenie dwutlenku węgla i amoniaku powodują narastającą agresję z ukierunkowaniem na gryzienie innych zwierząt w kojcu.
- Ostatnim, coraz rzadziej spotykanym powodem kanibalizmu są niedobory żywieniowe, głównie w zakresie włókna pokarmowego, witamin i substancji mineralnych.
Każdy typ kanibalizmu może nasilić się w ciągu kilku godzin od pierwszych objawów, jeżeli nie zostaną podjęte odpowiednie działania w celu zdefiniowania i zniwelowania przyczyny.
Kontekst i przyczyny
Znalezienie jednoznacznej przyczyny pojawienia się zaburzeń behawioralnych u świń jest trudne, a często nawet niemożliwe, ponieważ ich etiologia jest wieloczynnikowa. Zwykle, wystąpienie patologii zachowań związane jest z nałożeniem się kilku czynników sprzyjających występowaniu zaburzeń w krótkim czasie lub równolegle. Powoduje to tzw. efekt napełniającego się wiadra, w którym czynnik ostatecznie determinujący problem jest tak naprawdę tylko przysłowiową kroplą przepełniającą.
Dlatego w gospodarstwach dotkniętych problemem kanibalizmu konieczna jest szeroko zakrojona, szczegółowa analiza słabych punktów, w celu zidentyfikowania jak największej liczby potencjalnych przyczyn. Ich sukcesywna eliminacja krok po kroku stanowi dopiero kolejny etap działań.
Często przed zdarzeniem pogryzienia dochodzi do uszkodzenia tkanek lub martwicy, w czym główną rolę odgrywać mogą zaburzenia metaboliczne i nadmierne obciążenie układu odpornościowego. W tym procesie kluczową rolę odgrywać może infekcja ran, lub ich intoksykacja agresywnymi czynnikami będącymi składnikami ściany komórkowej bakterii Gram-ujemnych, takich jak E. coli lub Salmonella, które uwalniają, tzw. lipopolisacharydy lub endotoksyny.
Jeśli ściana jelitowa zostanie uszkodzona przez inne czynniki (np. stres, niewłaściwe warunki termiczne, mykotoksyny, nieodpowiednie żywienie, niedobór wody itp.), endotoksyny pochodzące od bakterii bytujących w świetle jelita mogą przedostać się do krwi i wywołać reakcje zapalne w całym organizmie, które ostatecznie prowadzą do tego, że drobne naczynia włosowate w peryferyjnych częściach ciała, takich jak uszy, ogon mają osłabiony przepływ krwi lub nawet zostają zablokowane, co ostatecznie prowadzi do śmierci otaczającej tkanki (= martwica).
Innym źródłem endotoksyn może być biofilm w rurach wodociągowych i zanieczyszczona pasza.
Czynniki wpływające na nekrozę i kanibalizm
Zapobieganie
Ponieważ przyczyny są bardzo zróżnicowane, a stopień nasilenia problemu jest bardzo różny w poszczególnych gospodarstwach, każde gospodarstwo musi reagować indywidualnie i eliminować rozpoznane czynniki ryzyka. Należy oczywiście stosować zalecenia Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej z uwzględnieniem optymalizacji warunków chowu dla każdego zwierzęcia.
Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące punkty:
- Redukcja stresu (optymalizacja zagęszczenia zwierząt, strukturyzacja kojców, ograniczenie przegrupowań do niezbędnego minimum, spokojne obchodzenie się ze zwierzętami).
- Aktywność (materiał organiczny, który jest często wymieniany, może być przeżuwany, zjadany, umożliwia rycie i stymuluje zachowania eksploracyjne. Częsta wymiana warunkuje utrzymanie atrakcyjności przez długi czas).
- Woda (wysokiej jakości – brak skażeń biologicznych i chemicznych, podawana z zastosowaniem właściwej liczby poideł o odpowiednim przepływie dostosowanym do potrzeb grupy technologicznej zwierząt).
- Stabilny mikroklimat (odpowiedniej jakości powietrze – stężenie szkodliwych gazów, krzywa temperatur, niski poziom zapylenia, odpowiednie tempo wymiany przy braku przeciągów).
- Zawartość w mieszance pełnoporcjowej włókna surowego i udział substancji podatnych na bakteryjną fermentację.
- Mieszanka pełnoporcjowa (dostosowana do potrzeb pokarmowych danej grupy żywieniowej, bez nagłych zmian komponentów, właściwy sposób zadawania paszy, optymalna częstotliwość zmian).
- Ogólny status zdrowotny zwierząt (ścisła współpraca z lekarzem weterynarii, program szczepień).
W nagłych przypadkach
Niestety, nawet przy największej staranności nie można całkowicie zapobiec sporadycznym zdarzeniom zaburzeń behawioralnych. W przypadku ich wystąpienia konieczne jest zapobieganie eskalacji zjawiska , dla którego kluczowa jest precyzyjna obserwacja zwierząt.
Ważne jest, aby szybko reagować na następujące sygnały ostrzegawcze:
- wzmożona nerwowość i intensywne manipulowanie nie przeznaczonymi do tego elementami otoczenia (zabawa karmnikami bez pobierania paszy, zabawa poidłami bez pobierania wody itp.), w tym także osobami obsługującymi i innymi zwierzętami w kojcu,
- „ssanie“ ogona, branie ogona do pyska, próby żucia,
- gołe, bezwłose ogony,
- silnie machające, trzepoczące ogony,
- zwisające, podkulone ogony,
- ślady po ugryzieniach, początkowe krwawiące rany.
Zapewnij skuteczne odwrócenie uwagi:
- materiały naturalne (zielonka, siano, słoma) lub co najmniej produkty z materiałów organicznych (worki jutowe, lina sizalowa, lina bawełniana, klocki drewniane),
- wiązanie toksyn (naturalne – ziemia lub torf do rycia ad libitum, lub sorbenty jako dodatki do dawki pokarmowej),
- lizawki solne lub inne, wzbogacane materiały (mieszanki uzupełniające) w postaci lizawek- różne dostępne w handlu zabawki z tworzyw sztucznych.
Ważne jest, aby często je zmieniać w celu utrzymania atrakcyjności przedmiotów i materiałów służących do odwracania uwagi. Ponadto, zwierzęta dotknięte chorobą (i/lub zwierzęta gryzące, jeśli można je zidentyfikować) powinny być odseparowane w celu zapobiegania dalszym pogryzieniom. W przypadku zranienia, rany powinny być opatrzone w porozumieniu z lekarzem weterynarii w celu zapobiegana lub zwalczenia infekcji. Istotną rolę odgrywa tutaj zarówno miejscowe zaopatrzenie rany, jak i ogólnoustrojowe stosowanie antybiotyków oraz środków przeciwbólowych/ przeciwzapalnych.
Pomoc od ActivePro!
Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z naszym doradcą!
Produkty ActivePro dla wsparcia:
- Specjalny dodatek paszowy ProtecTail dla ograniczenia nekrozy i kanibalizmu. Mieszanka mineralna z kompleksem Protectin: zioła, ekstrakty roślinne i olejki eteryczne wspomagają naturalne mechanizmy obronne organizmu.
- Zakwaszacz paszowy „TriplexS“ hamuje rozwój patogennej mikroflory poprzez obniżenie wartości pH w przewodzie pokarmowym
Koncentrat włókna surowego „SuperCell“ dla aktywnych i w pełni zaspokojonych zwierząt z dużą ilością substancji podatnych na bakteryjną fermentację, może być również podawany ad libitum w oddzielnych automatach/dozownikach. - Lizawki solne i mieszanki uzupełniające w postaci lizawki.
- „ProteinMix“ krótkotrwale w okresach stresu (przegrupowania i choroby): Zwierzęta wykazują wtedy zwiększone zapotrzebowanie na aminokwasy.
Necrosis lub nekrobiosis pochodzi ze starożytnej greki i oznacza obumarcie kończyny, ale jest również stosowana do określenia obumierania poszczególnych tkanek lub komórek.
Kiedy ściana jelita jest uszkodzona przez różne czynniki (np. stres, ciepło/zimno, mykotoksyny, nieodpowiednie dawki pokarmowe, niedobór wody, itp.) endotoksyny mogą przedostawać się do krwi i powodować reakcje zapalne w całym organizmie, które ostatecznie prowadzą do tego, że drobne naczynia włosowate peryferyjnych części ciała, takich jak uszy, ogon mają osłabiony przepływ krwi lub nawet zostają zablokowane, co ostatecznie prowadzi do śmierci otaczającej tkanki.
Kaudofagia jest terminem określającym gryzienie ogonów – głównie u świń. Słowo to składa się z łacińskiego „cauda“ – „ogon (koniec)“ i starożytnego greckiego „phagein“ – „jeść“. Opisuje zachowanie patologiczne u świń, polegające na obgryzaniu ogonów, w którym obrażenia ogona lub uszu są powodowane przez gryzienie przez inne świnie.
Protectin® to pakiet aktywnych substancji biologicznie czynnych. Protectin® stymuluje naturalne mechanizmy obronne organizmu poprawiając jego zdolność do aktywnej walki z patogenami i wpływając na poprawę zdrowotności świń. To pozwala lepiej wykorzystać potencjał produkcyjny zwierząt, dzięki uruchomieniu dodatkowych rezerw organizmu.
- Zdrowsze zwierzęta dzięki aktywacji naturalnych mechanizmów obronnych oraz poprawie wykorzystania witamin i substancji biologicznie czynnych z „immunologicznym czynnikiem ochronnym“.
- Wyższe przyrosty dzięki optymalizacji transportu składników odżywczych i tlenu do narządów docelowych wraz z „naczyniowym czynnikiem ochronnym“.
- Zwiększenie efektywności ekonomicznej, dzięki poprawie ilości i jakości mięsa poprzez lepsze wykorzystanie składników paszy ze „wskaźnikiem ochrony enzymu“.
(Brak dostępnych ocen)
Loading...
